Szkoła
12 marca w naszej szkole odbyło się spotkanie poświęcone pamięci Żołnierzy Wyklętych. Swoją obecnością zaszczycił nas Pan Dariusz Syrnicki- przedstawiciel Związku Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Łomża, który omówił sytuację polityczną w ówczesnej Polsce i działalność żołnierzy niezłomnych na naszym terenie. Starał się też w bardzo przystępny dla uczniów sposób scharakteryzować walkę partyzantów z władzą komunistyczną i walkę Żołnierzy Wyklętych o wolną i niepodległą ojczyznę.
Następnie Pani Wiesława Jastrzębska zapoznała uczniów z życiorysem swego taty, Jerzego Kuleszy, który był żołnierzem NSZ, Żołnierzem Wyklętym.
Pani Jastrzębska opowiedziała, że jej ojciec w 1939 roku, jako młody, 16- letni chłopiec, zgłosił się za swojego brata na przymusowe roboty do Niemiec. Pod koniec 1944 roku powrócił w rodzinne strony i został zwerbowany do oddziału NZW. Walka partyzancka na tym terenie była bardzo trudna, gdyż brakowało wówczas amunicji, żywności i zakwaterowania. Jednak mimo trudności przeprowadzono wiele akcji, zniszczono wiele transportów sowieckich, zatrzymano wiele egzekucji cywilów. Partyzanci walczyli też z różnymi bandami, które okradały okolicznych rolników i podszywały się pod oddziały partyzanckie.
W walkę włączyło się bardzo dużo żołnierzy i ochotników. Podaje się w różnych źródłach, że na terenie naszego powiatu NSZ” Olkusz” walczyło w 4-5 batalionach po ok. 200-250 ludzi. W skład Powiatu NZW krypt. „Olkusz” wchodziła początkowo tylko część terenów powiatu Ostrów Mazowiecka, a w początkach listopada 1945 r., rozkazem Komendy Okręgu „Chrobry” ,dołączono gminy Andrzejewo, Jasienica i Zaręby Kościelne.
„ Szefem zaopatrzenia na terenie powiatu NSZ „Olkusz” (kwatermistrzem) był Jerzy Kulesza „Żbik” ze wsi Warchoły, gm. Andrzejewo.”
A następnie „ Po aresztowaniu „Orlicza” funkcję komendanta KP „Olkusz” powierzono dotychczasowemu szefowi zaopatrzenia (kwatermistrzowi) Komendy Powiatu – Jerzemu Kuleszy „Żbikowi”.[1]
Po ogłoszeniu amnestii politycznej w 1947 roku wielu partyzantów ujawniło się i niestety zostali aresztowani przez UB. Został też aresztowany J.Kulesza „Żbik” i wywieziony do więzienia więźniów politycznych na ul. Rakowiecką do Warszawy. W tym więzieniu była również przetrzymywana jego siostra Krystyna.
Po bardzo ciężkich przesłuchaniach „ Żbikowi” udało mu się wydostać z więzienia i, z pomocą innych partyzantów, wrócił w rodzinne strony. Był wycieńczony, mocno pobity, w bardzo złym stanie zdrowia. Przez długie miesiące odzyskiwał siły i nadal, jeszcze przez wiele lat, był obserwowany przez UB.
Jerzy Kulesza reaktywował Gminę Andrzejewo, której siedziba mieściła się w latach początkowych w Zarębach Warchołach i był jej sekretarzem. Następnie był założycielem i prezesem GS –u w Andrzejewie. Przez lata dużo pomagał ludziom w różnych sprawach, był też ciągle obserwowany przez odpowiednie władze./ notatki w archiwum/.
Po 1989 roku prowadził łomżyńskie biuro d.s. kombatantów i starał się prawdziwym żołnierzom wyklętym przydzielać do emerytury odpowiednie dodatki kombatanckie.
Zmarł 23 lutego 1997 r.
Wiesława Jastrzębska
[1] Powiat Ostrów Mazowiecka w pierwszej dekadzie rządów komunistycznych red. Kazimierz Krajewski IPN, Warszawa 2016,